Parels en sieraden met parels

De pracht van parels

Misschien overweegt u de aanschaf van een of meerdere sieraden met parels; of bent u gewoon geïnteresseerd in de achtergronden van deze ‘tranen van de zee’. Wat u beweegredenen ook mogen zijn; hieronder zal u de nodige informatie en tips vinden.

Wat is een parel ?

Parels worden gevonden in de schelp van een weekdier. Deze dubbelschalige ‘tweekleppige’ schelpen worden doorgaans ‘pareloesters’ genoemd, al zijn het in feite geen oesters. In tegenstelling tot edelstenen hoeft een parel niet bewerkt te worden., zij wordt al in haar volmaaktheid gevonden. Alleen de natuur bepaalt haar kleur en vorm. Een parel schittert niet maar heeft oriënt; de subtiele kleurschakelingen en glans in het parelmoer.

Natuurlijke parels, die ook als ‘echte’ parels of Oriëntparels genoemd worden, zijn uiterst zeldzaam en dus kostbaar. Er moeten maar liefst 15.000 parels geopend worden om een enkele parel te vinden. Zo een parel is een speling van de natuur veroorzaakt doordat een hinderlijk organisme, zoals bijvoorbeeld een parasiet of een klein kreeftje, een pareloester binnendringt. Om zichzelf te beschermen, vormt de oester kleine laagjes parelmoer om de irritatie heen, totdat er een rond glanzend bolletje ontstaat; de parel. Als een natuurlijke parel onder een röntgenapparaat gelegd wordt, is vaak te zien dat die uit vele laagjes bestaat, eigenlijk net als een ui. Vindplaatsen van parels zijn verspreid over de hele wereld; de Perzische Golf, de Mannar Golf (India, Sri Lanka), Australië, de eilanden in de Stille Zuidzee, de Filippijnen, Maleisië, Venezuela, Mexico en Panama. Parels worden niet alleen in pareloesters maar ook in zoetwatermosselen gevonden, bijvoorbeeld in Amerikaanse (met name de Mississipi) of Europese rivieren (Schotland, Duitsland).

Parels komen voor in veel, vaak subtiele kleurschakelingen; van zuiver wit tot crème, roze, gelige en groene tinten. Ook donker gekleurde parels komen voor in tinten als donkergrijs en donkerbruin. De Perzische Golf is vanouds de belangrijkste vindplaats geweest van natuurlijke parels. De kans op het vinden van parels in dit gebied is drastisch verminderd na de Golfoorlog in 1990. Pareloesters zijn zeer gevoelig voor het milieu en het tijdens de oorlog laten volstromen van de golf met gigantische hoeveelheden olie is voldoende geweest om voor lange tijd het leven van de weekdieren aldaar onmogelijk te maken. Het herstel van het natuurlijke milieu gaat langzaam en het zal dus nog wel even duren voordat weer met meer succes naar parels gevist kan worden in dit gebied.

Enkele voorbeelden van sieraden met parels:

Het mysterie van de natuurlijke parel

Het gegeven dat een uiterst zeldzame en unieke parel gevonden kon worden in een onooglijke schelp zorgde in het verre verleden voor een mantel van magie rond dit glanzende kleinood. De parel leek alle geheimen van de diepten van het waterrijk tot uitdrukking te brengen in haar mysterieuze glans. Deze magie ging heel ver, de waarde van parels werd erdoor opgedreven tot waanzinnige hoogte. Zozeer zelfs, dat ten tijde van de  Romeinse overheersing een enkele parel kon volstaan om een veldtocht te financieren.

Bekend is ook het verhaal van Cleopatra die een weddenschap won dankzij een parel. Cleopatra beweerde ten overstaan van Marcus Antonius dat zij een maaltijd ter waarde van een heel land kon verorberen. Marcus tartte haar deze bewering met te bewijzen te staven, waarop de Egyptische schone een parel verpulverde, de parelpoeder in haar glas met cider wierp en het in een teug ledigde.

Parels zijn al zesduizend jaar geliefd om hun ingetogen schoonheid. Ze werden met gevaar voor eigen leven opgedoken door parelvissers en waren zeer zeldzaam. Dat betekende dat alleen de allerrijksten zich de schoonheid van een parel konden veroorloven. En dat deden ze. Koningin Elisabeth I van Engeland bijvoorbeeld, bezat drieduizend jurken die bezaaid waren met parels; een ongekende, duizelingwekkende rijkdom. De witte glans van de parel sloot volgend de ongetrouwde koningin uitstekend aan bij haar kuise reputatie.

De cultive parel

Het begin: Omdat een mooie parel het verschil tussen armoede en grote rijkdom kon betekenen, hebben mensen eeuwenlang geprobeerd parels te kweken. Het duurde echter tot begin deze eeuw voordat er een succesvolle kweekmethode werd ontwikkeld. De Chinezen slaagde er het eerst in het ‘productieproces’ van de oester op gang te brengen, maar het was de Japanse pastaverkoper Mikimoto die erin slaagde om de eerste ronde, mooie parel te kweken. Hij injecteerde een bolvormig geslepen stukje van een mosselschelp, met daaromheen een dun laagje mantelweefsel in de pareloester en dat bleek de sleutel tot het grote succes. De pareloester ging om het bolletje laagjes parelmoer vormen, waardoor een prachtige, ronde, glanzende cultive parel zijn intrede deed. De rijken der aarde lieten zich aanvankelijk niet overtuigen van de waarde van de gecultiveerde parel, hoewel deze in schoonheid nauwelijks voor de natuurlijke onder doet; sterker nog, het verschil is niet met het blote oog waar te nemen. In veel gevallen kan alleen met behulp van röntgenapparatuur een cultive van een natuurlijke parel worden onderscheiden. In Nederland is het Nederlands Edelsteen Laboratorium te Leiden gespecialiseerd in dergelijke onderzoeken.

Coco Chanel, de Franse koningin van de mode, gaf de gekweekte parel het laatste zetje in haar rug toen zij haar ensembles complementeerde met meterslange parelsnoeren. Dergelijke sieraden waren absoluut onbetaalbaar als ze van natuurlijke parels vervaardigd zouden worden en de jetset ging dan massaal overstag. Vanaf dat moment ging het razendsnel en begon de cultive parel aan een zegetocht die tot op de dag van vandaag voortduurt. Van alle parels die momenteel verkocht worden, bestaat nog maar een procent uit natuurlijke parels.

Recentere ontwikkelingen

Tegenwoordig worden veel verschillende namen gehanteerd voor cultive parels. In bijgaand overzicht zijn wat namen op een rij gezet. Cultive parels afkomstig uit het zoute water rond Japan zijn en worden vaak als Akoya parels verkocht, of onder een merknaam, zoals ‘Mikimoto cultive parels’. Naast deze parels uit Japan, komen grotere cultive parels uit de wateren rond de Filippijnen, Indonesië en Australië, en rond eilanden in de Grote Oceaan. Deze parels worden ‘Zuidzee’ of ‘Tahiti’ gecultiveerde parels genoemd. De Tahiti cultive parels vallen op vanwege voor parels sterk afwijkende kleuren, zoals grijs tot zwart, met eventueel een groenige, bruine of blauwige gloed. Ook Zuidzee gecultiveerde parels kunnen in bijzondere tinten voor komen, zoals geel tot goudkleurig. Waar begin negentiger jaren het grootste deel van de cultive parels nog bestond uit Akoya parels, vertegenwoordigen deze parels nu nog maar een kwart van de totale waarde van geproduceerde gecultiveerde zeewater parels. Het grootste deel van deze parels komt nu uit Australië en Indonesië. Daarnaast heeft China zich ontwikkeld tot de producent van gecultiveerde zoetwater parels. Het cultiveren van deze parels vindt voor een belangrijk deel plaats in de talloze meren rond Shanghai en Suzhou, hoewel ook de meer in het binnenland gelegen provincies veel produceren. Deze parels zijn te verkrijgen in allerlei vormen.

Doordat in principe geen bolvormige kernen, maar kleine stukjes zacht mantelweefsel bij een zoetwatermossel ingebracht worden, ontstonden in het begin vooral heel grillige vormen, ‘barok’ parels genoemd. Nu is men echter ook in staat om (bijna) ronde parels te kweken in zoetwater. De gekweekte hoeveelheden van deze parels overtreffen vele malen de beschikbare hoeveelheid gecultiveerde zeewater parels.

Parels en mode

Na de parelrage aan het begin van de vorige eeuw, raakte ‘de traan van de zee’ in de jaren zestig en zeventig langzaam uit de mode. Ofschoon het klassieke parelsnoer voor heel veel vrouwen een gekoesterd sieraad bleef, kreeg de parel een ouderwets imago. Zoals hiervoor is uitgelegd, is dat beeld in de jaren negentig drastisch veranderd, parels staan weer volop in de belangstelling. Iedere filmster draagt ze, de geadoreerde prinses Diana werd ermee gezien en een bruid die geen parels draagt, behoort bijna tot de uitzonderingen. Parels hebben hun stoffige reputatie afgeschud en door de moderne manier waarop ze tegenwoordig gedragen worden, combineren ze net zo goed met een spijkerbroek als met een klassiek mantelpak. Vooral de grotere parel is zeer gewild. De tijd dat het slot van het parelsnoer uit het zicht, achter in de hals werd gedragen is voorbij; veel hedendaagse parelsnoeren hebben schitterende sloten die middenvoor gedragen worden.

Overigens is het veranderen van een slot een prima tip als u nog een ongedragen parelsnoer in de kast heeft liggen. Door de parels opnieuw te laten knopen en er een modern slot tussen te laten zetten, krijgen ze een heel nieuw gezicht. Het is heel modieus om gouden kralen tussen de parels te laten plaatsen of in dat verband gebruik te maken van kleurstenen. Parels passen zich moeiteloos aan in elke nieuwe context. Een parel getuigt altijd van ingehouden chic.

De kwaliteit van parels

Parel zijn er in talloze prijsklassen en kwaliteiten. Omdat het niet zo eenvoudig is om als leek het verschil tussen al die parels te zien, is het raadzaam uw parelsieraad bij een vakman aan te schaffen. Globaal geldt: hoe groter de parel, hoe hoger de prijs zal liggen. De luster (glans) van de parel is eveneens van belang. Een geoefend oog zal de satijnzachte gloed van een echte parel in een oogwenk onderscheiden van die van welke imitatie dan ook. Een parel van de hoogste kwaliteit mag natuurlijke onregelmatigheden hebben, maar geen vlekjes. Tot slot is de symmetrische vorm van belang. Hoe volmaakter de rondig van de parel; hoe hoger de waarde.

Een echte parel is een natuurproduct, geen twee parels zijn exact hetzelfde. Om die reden is het samenstellen van een parelsnoer een karwei die veel vakmanschap vraagt. De parels moeten in formaat, luster, kleur en vorm bij elkaar passen en zo samen en harmonisch geheel vormen.

Onderhoud van uw parels

Parels zijn kostbaar en vragen om een zorgvuldige behandeling. Het beste dat u voor uw parels kunt doen is ze veel te dragen.; het natuurlijke vet van de huid doet de glans van de parels toenemen. Bewaar parels nooit zomaar in een doos of etui waarin zich ook andere sieraden bevinden. Parels kunnen makkelijk krassen oplopen.  

Een parelsnoer kan geruïneerd worden door haarlak of parfum. Breng uw cosmetica daarom altijd aan voordat u uw sieraden omdoet. Ook transpiratievocht kan parels naar verloop van tijd aantasten. Als u bijvoorbeeld bij het uitgaan parels direct op uw huid hebt gedragen, is het om die reden aan te bevelen om de parels daarna voorzichtig droog te wrijven met een zachte doek. Als uw parels vuil zijn geworden, reinig ze dan met lauw water en een zeemleren doek. Gebruik nooit een chemisch schoonmaakmiddel.

Laat uw parelsnoer als u het veel draagt, een keer per jaar opnieuw rijgen. Daarbij moet na iedere parel een knoopje gelegd worden. Dit voorkomt dat u parels verliest als het snoer onverhoopt mocht breken. Ook voor het onderhoud van uw parelsieraden geldt: vraag uw juwelier om advies, hij of zij zal graag al uw vragen beantwoorden.

Aanschaf van parels of sieraden met parels

Wanneer u de aanschaf van parels of een parelsnoer overweegt voor uzelf, of als cadeau voor iemand die u lief is, investeert u in tijdloze schoonheid. Bij een dergelijke aankoop is het van belang dat u het juiste advies ontvangt. Uw juwelier is daarvoor de aangewezen persoon. Hij kan al uw vragen over de parels beantwoorden en kan u helpen bij het bepalen van uw keuze. De professionele ervaring gecombineerd met uw persoonlijke smaak zal resulteren in de keuze van precies dat sieraad dat bij u past en dat u de rest van uw leven zal koesteren.

Parels, voorbeelden van gebruikte namen: 

Natuurlijke parels:   Orient

Gecultiveerde zoutwater parels:   Akoya, Miukimoto, Zuidzee Tahiti

Gecultiveerde zoetwater parels: China, Biwa, Kasumiga